پوست خود را بهتر بشناسیم.

پوست عضو جالبی از بدن ماست. پوست عملکردهای مهمی در حفظ سلامت بدن ایفا می کند.
پوست از ما در مقابل آسیب عناصر خارجی محافظت کرده، دمای بدن را تنظیم نموده، با بیماری و عفونت ها جنگیده و یک سد ضدآب قوی است. پوست دارای ویتامین D نیز است. از آنجایی که انتهای اعصاب در پوست شما شدیداً حساس هستند پوست شما همیشه اولین جایی است که تغییرات دما، فشار و درد را حس می کند.
پوست ما بزرگ ترین عضو بدن است و ۱۵ درصد از وزن بدن را می سازد. وزن میانگین پوست بدن در بزرگ سالان ۹
کیلوگرم است، مساحتی حدود ۶ مترمربع داشته و دارای ۱۱ مایل رگ های خونی است. پوست پلک نازک ترین بخش و
وست پاشنه ی پا کلفت ترین قسمت از پوست می باشد. در زمان تولد پوست ما یک میلی متر ضخامت داشته و در دوران
نوزادی این عدد به ۲ تا ۳ میلی متر خواهد رسید. جنین در ماه سوم بارداری اثر انگشت پیدا می کند.

پوست چه چیزی دارد؟
مواد سازنده پوست
در ۲.۵ سانتی متر از پوست شما:
۱۹ میلیون سلول پوستی
۶۵۰ غده ی تعریق
۲۰ رگ خونی
۱۰۰۰ رشته عصبی یا حتی بیشتر
پوست در هر دقیقه چیزی بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سلول پوستی مرده را می ریزد. گرد و غبار اطراف شما از این سلول ها نیز
ساخته شده است. میلیون ها باکتری مضر در سطح پوست زندگی می کنند.
لایه های پوست
اپیدرم
لایه ی بالایی پوست اپیدرم است و بخشی از پوست می باشد که شما می بینید، می شویید و از آن مراقبت می کنید. سلول های پوستی جدید در لایه ی زیری پوست ایجاد می شوند و به مرور به لایه های بالایی می رسند. اپیدرم همچنین سلول های ایمنی مخصوصی دارد که به حفاظت از بدن در مقابل بیماری ها کمک می کند.
لایه درمیس یا درم
درمیس دومین لایه ی پوست است. این لایه کارهای مهمی انجام می دهد. غدد تعریق در لایه ی درمیس قرارگرفته اند و به خنک ماندن بدن کمک می کنند. انتهای اعصاب نیز در درمیس دیده می شوند. این اعصاب سیگنال هایی را به مغز می فرستند و با همین سیگنال شما متوجه درد یا حس خوب در پوستتان می شوید. ریشه ی موها نیز در درمیس قرار دارند. هر ریشه ی مو به ماهیچه ای متصل است که در زمان احساس ترس یا سرما منقبض می شود.
درمیس دارای غدد چربی و رگ های خونی است و روغن موجود در غدد چربی پوست را نرم و ضدآب نگه می دارد. خون به پوست غذا رسانی می کند و مواد مضری که به پوست و سلامت شما آسیب می زنند را از بین می برد.

هیپودرم یا زیرپوست
این لایه آخرین لایه پوست است. هیپودرم از چربی ساخته شده و لایه ی درمیس پوست را به استخوان ها و ماهیچه ها متصل می کند. انتهای اعصاب و رگ های خونی که در لایه ی درمیس شروع شده بودند به سمت پایین و در این لایه از پوست امتدادیافته اند. از آنجایی که این لایه ی پوست از چربی ساخته شده است از بدن در مقابل تکان های ناگهانی و افتادن محافظت می کند. در نهایت این لایه از پوست به تنظیم دمای بدن کمک می کند تا شما زیاد سرد یا گرم نشوید.

رنگ پوست چگونه ایجاد می شود؟
رنگ پوست بر اثر پروتئینی به نام ملانین ساخته می شود که حدود ۷ درصد از سلول های پوستی را تشکیل می دهد. این سلول ها ملانوسیت نامیده می شوند و در لایه اپیدرم وجود دارند. تعداد ملانوسیت در همه ی افراد یکسان است. رنگ پوست ما بر اثر تعداد ملانینی ایجاد می شود که این سلول ها می سازند. تعداد ملانینی که پوست شما باید بسازد به صورت ژنتیکی در بدنتان مشخص می شود. هرچه این سلول ها ملانین بیشتری بسازند پوست شما تیره تر خواهد بود.
همچنین ملانین مسئول برنزه شدن یا سوختن پوست شماست. زمانی که در زیر نور خورشید بیرون می روید بدن ملانین بیشتری می سازد تا شما را از اشعه های مضر آفتاب حفاظت کند. رنگ چشم افراد نیز به ملانین بستگی دارد.

دردسرهای پرمویی در زنان
از تفاوت های مردان و زنان، یكی هم موقعیت متضاد آنان با پدیده «مو» است. اگر آقایان با مشكلاتی مثل ریزش مو و طاسی سر دست به گریبانند و در پی درمان به كاشت مو پناه می برند، برعكس خانم ها با مشكلی به نام پرمویی و موهای زائد مواجه می شوند و با انواع روش ها از لیزر تا اپیلاسیون به جنگ با این پدیده مزاحم بر می خیزند.
از تفاوت های مردان و زنان، یكی هم موقعیت متضاد آنان با پدیده «مو» است. اگر آقایان با مشكلاتی مثل ریزش مو و طاسی سر دست به گریبانند و در پی درمان به كاشت مو پناه می برند، برعكس خانم ها با مشكلی به نام پرمویی و موهای زائد مواجه می شوند و با انواع روش ها از لیزر تا اپیلاسیون به جنگ با این پدیده مزاحم بر می خیزند.
بدیهی است كه این مساله از منظر زیباشناسی و روان شناختی برای خانم ها نه صرفا یك مشكل جسمی كه عوارض روانی هم در پی خواهد داشت. چه بسا زنان و دخترانی كه به دلیل این مشكل مورد طعنه و كنایه دیگران قرار گرفته اند، دچار ضعف اعتماد به نفس شده اند. همین نارضایتی از ظاهر گاهی موجب می شود كه آنان دست به خود درمانی بزنند یا تحت تاثیر هرگونه تبلیغات تجاری در درمان این مشكل، سلامت خود را به خطر بیندازند.

● بیماری نهفته
اخیرا محققان انگلیسی دریافتند كه پرمویی در زنان تنها یک مشکل ظاهری نیست، بلکه می تواند علامت یک بیماری نهفته در آنها باشد. نزدیک به ۱۵ درصد از زنان، دارای موهای زائد هستند که یک اختلال هورمونی در اکثر موارد می تواند عامل اصلی آن باشد. علت ۷۰ تا۸۰ درصد وجود این موهای زائد می تواند نوعی سندرم تخمدان(PCOS) باشد. علاوه بر PCOS که عامل اصلی ناباروری است، علت نادرتر این مساله می تواند وجود تومور و یا اختلال در کار تیروئید و همچنین استفاده از داروهای خاص باشد. البته طبق آمارها بیش از ۱۰درصد جمعیت زنان كشورمان با آن درگیرند.
به طور كلی از نظر بافت شناسی روی پوست انسان ۳ گونه مو رشد می كند؛ یكی موهای دوران جنینی هستند كه پس از تولد از میان می روند، دیگری موهای ظریف و كرك مانندی كه تقریبا تمام سطوح پوست انسان را پوشش می دهند و در نهایت، موهای ضخیم تیره و مجعد كه در مردان و زنان دیده می شوند. به رشد بیش از اندازه مو در مکان های خاصی از صورت و بدن خانم ها هیرسوتیسم یا پرمویی گفته می شود. رشد این موهای ضخیم به سطح هورمون های جنسی مردانه (آندروژن ها) كه در زنان از تخمدان ها و غدد فوق كلیوی ترشح می شوند،مرتبط است. وجود مقدار محدودی از این هورمون های آندروژن در تمام زنان كاملا طبیعی است، اما زیادی آن باعث رشد بیش از حد موهای ضخیم می شود. در هیرسوتیسم گاهی سطوح هورمونی طبیعی است و علتی برای آن پیدا نمی كنیم. دكتر پوریا پیروزمند، متخصص پوست و مو درباره علل این بیماری می گوید: به طور كلی اگر بخواهیم علل پرمویی (هیرسوتیسم) را تقسیم بندی كنیم، در چند دسته می توان آن را بیان كرد؛ اختلالات ازدیاد هورمون آندروژن، علل غیروابسته به آندروژن، هیرسوتیسم ایدیوپاتیك و داروها. شایع ترین اختلالی كه با ازدیاد هورمون آندروژن سبب پرمویی می شود، سندرم تخمدان پلی كیستیك یا همان كیست های تخمدانی است.

● كم كاری تیروئید
از علل دیگر در این دسته می توان به كم كاری تیروئید اشاره كرد. آترومگالی، بیماری های مزمن پوستی از جمله بیماری هایی هستند كه سطح آندروژن در آنها طبیعی است، ولی با پرمویی همراهند. فنی توئین، دیازپوكساید، مینوكسیدیل و سیكلوسپورین هم داروهایی هستند كه باعث پرمویی می شوند. به گفته دكتر پیروزمند، از مهم ترین دلایل پرمویی ارث است. نژاد آسیایی و مدیترانه ای و ازجمله نژاد ما، بی اشتهایی عصبی، چاقی و یائسگی، زمینه ساز پرمویی یا هیرسوتیسم هستند.
دكتر مهرداد رئوفی، متخصص پوست هم معتقد است: پر مویی در صورت، گردن و سینه زنان بیماری محسوب می شود و جزو درمان های زیبایی نیست. این علامت ها می تواند نشانه اختلالات غددی مانند هیپوفیز، تیروئید، تخمدان ها و غدد فوق كلیوی و برخی از بیماری های داخلی باشد یا بدون وجود عدم تعادل هورمونی نشانه افزایش حساسیت بافت ها به هورمون مردانه تستوسترون یا بیش سازهای آن در بدن باشد و در نتیجه این هورمون مردانه را فعال كرده و ایجاد علائم مردانگی می كند. در این گونه موارد معمولا عادت ماهانه به طور طبیعی رخ می دهد و بیمار علائم غیرطبیعی دیگر ندارد ولی در هنگامی كه اختلالات غددی وجود دارد معمولا علائمی مثل اختلال قاعدگی، كاهش موهای سر، جوش های صورت، افزایش حجم عضلانی و چاقی می تواند همراه پرمویی باشد.
این متخصص پوست و مو با تاكید بر این كه با مشاهده نخستین علائم پرمویی به متخصص پوست مراجعه شود، می گوید: بعد از یك شرح حال و معاینه اولیه بالینی معمولا علت پرمویی مشخص می شود و همچنین آزمایش هورمونی و سونوگرافی تخمدان به تكمیل و تعیین روند درمانی بیمار كمك خواهد كرد. همچنین مصرف برخی داروها نیز می تواند علت دیگری برای رشد موهای زاید باشد. بارداری نیز ارتباط معنی داری با این مساله دارد. بیشتر زنان در زمان بارداری به درجاتی از پرمویی دچار می شوند که در صورت، واضح تر از نواحی دیگر است . این پرمویی در نتیجه اثرات هورمونی دوران بارداری است و در فواصلی بعد از زایمان از بین می روند.

● درمان
به هر حال از آنجا كه هر دردی درمانی دارد این مشكل نیز قابل درمان و كنترل است و برای معالجه آن راه های گوناگونی وجود دارد. مثلا روش های موضعی مختلفی وجود دارد كه بیشتر خانم ها با آنها آشنایی دارند. استفاده از موچین، تراشیدن، موم ها و موبرهای شیمیایی، سفیدكننده ها و رنگ برها از روش های موضعی سنتی هستند.
اپیلاسیون، دپیلاسیون، الكترولیز و لیزر از دیگر روش ها و تكنیك هایی هستند كه امروزه به كار می روند. برای همه زنان درمان زیبایی و داروهایی که اثر هورمون های مردانه را بر پیازهای مو کم می کنند کمک کننده است، اما باید توجه داشته باشید که از بین بردن ظاهری موها، علت اصلی ودرونی هیرسوتیسم را از بین نخواهد برد. پس تاکید می کنیم که حتما با مراجعه به پزشک علت را پیدا کنید.

• بعدی